Schouderklachten worden onderschat!

Met het toenemen van de leeftijd nemen schouderklachten toe. In de algehele bevolking heeft ongeveer 7,6% van de mannen schouderklachten. In de bouw is dit percentage veel hoger.

Alleen al onder steigerbouwers worden percentages gemeld van 37% waarbij 21% chronische schouderklachten heeft. Dat aantal is dus meer dan 5 respectievelijk 3 maal zo hoog als in de algemene bevolking. Deze percentages komen uit eigen onderzoek in deze beroepsgroep.

Schouderbeschermer van Epimeter

Het spreekt vanzelf dat er iets aan de schouderklachten van steigerbouwers moest worden gedaan. Daarom is in begin 2000 begonnen met de ontwikkeling van een schouderbeschermer voor steigerbouwers.

Dit heeft geresulteerd in een gepatenteerde schouderbeschermer die sindsdien door steigerbouwers na volle tevredenheid gebruikt wordt.

Eigenschappen van de schouderbeschermer

De schouderbeschermer verdeelt de puntbelasting van de steigerpijp over een groot gebied (vlakbelasting).

De schouderbeschermer is opgebouwd uit een bovenlaag van rubber die zich door insnijdingen makkelijk om de schouder vormt. Aan de onderzijde is een laag celrubber aangebracht. Dit maakt het dragen van lasten op de schouder comfortabel en de steigerbouwer behoudt het gevoel met het te dragen materiaal.

De schouderbeschermer:

verdeelt de puntbelasting tot vlakbelasting
is comfortabel te dragen
wordt eenvoudig geplaatst op het verplichte harnas/valbeschermer
is slijtvast
verandert door gebruik niet van vorm
is duurzaam
is bestand tegen weersinvloeden
neemt geen water op
kan zowel links als rechts gedragen worden
is bestand tegen chemicaliën
heeft een hoge treksterkte waardoor het niet snel breekt
is wetenschappelijk verantwoord

Ontwikkeld vanuit de praktijk

Ernstige schouderklachten bij steigerbouwers na het (langdurig) tillen van lasten op de schouder, zijn al jaren lang een bekend probleem. Uit onderzoek bleek dat steigerbouwers bijna 5.000 tot 15.000 kilogram per dag aan materiaal handmatig moeten verplaatsen. Daarbij wordt het grootste gedeelte van het materiaal op de schouder gedragen.

Dit kan echter tot gezondheidsklachten leiden omdat door het tillen van materiaal op de schouder een zenuwbeschadiging kan worden veroorzaakt in de schouder.

Door deze beschadiging raakt een spier verlamd en ontstaat een afwijkende stand van het schouderblad aan de aangedane zijde. Er ontstaat een zogenaamd vleugeltje of scapula alata. Een voorbeeld hiervan ziet u op de foto’s hieronder.

Hier is een steigerbouwer te zien die 11 jaar zonder klachten werkte totdat bij hem de aandoening aan de rechter schouder werd geconstateerd. Deze ontstond na het tillen van een puntig lang voorwerp van ongeveer 50 kg.

Hier is een 18 jaar oude man die na 2 weken werken hetzelfde overkwam. Beiden werden arbeidsongeschikt voor het werk.

Deze aandoening, die bekend staat als een beroepsziekte onder steigerbouwers, is voor het eerst in de literatuur beschreven door dr. L.A.M. Elders:

Elders L.A.M., Dawson M.M., Zwet van J.M.L. Paralyse van de M. serratus anterior als beroepsziekte bij een steigerbouwer. Casuïstische mededelingen. Ned Tijdschr Geneeskd 1999: 474-477
Elders L.A.M., Van der Meché, F.G.A., Burdorf A. Serratus anterior paralysis as an occupational injury in scaffolders: two case reports AJIM 2001; 40: 710-713

Wetenschappelijke achtergronden

In verschillende artikelen van verschillende tijdschriften wordt het effect en de werking van de schouderbeschermer onderbouwd. in verschillende presentaties wordt de werking van de schouderbeschermer uitgelegd en onderbouwd.

Meer aandacht nodig voor interventie, evaluatie en preventie.

Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde
jaargang 26 • nummer 9 • november 2018 • pag 492-496

In dit artikel worden gezondheidsrisico's, het voorkomen van gezondheidsklachten, verzuim en arbeidsongeschiktheid van steigerbouwers besproken.
Lees het hele arikel [pdf]

Steigerbouwers: kwetsbaar op eenzame hoogte.

Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde
jaargang 18 • nummer 10 • december 2010 • pag 444-448

In dit artikel worden beroepsziekte besproken aan de hand van 2 praktijkvoorbeelden: 1 de steigerbouwer en 2 de beroepsmilitair. In beide gevallen is een deel van de klachten opgelost door gebruik van een schouderbeschermer.
Lees het hele arikel [pdf]

Het effect van een schouderbeschermer op schouderklachten en productiviteit van steigerbouwers.

Tijdschrift voor Ergonomie
Jaargang 34 • nr. 1 • Februari 2009

In de steigerbouw komen ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid als gevolg van schouderklachten frequent voor. Deze pilotstudy evalueert het effect van de implementatie van een schouderbeschermer op de schouderklachten en productiviteit van steigerbouwers. Vooraf en na implementatie van de schouderbeschermer werd op individueel niveau een vragenlijst en dagboekje afgenomen om de compliance met de interventie, ernst van schouderklachten en productiviteit te toetsen. In totaal hebben 44 steigerbouwers de voormeting voltooid, waarvan 22 steigerbouwers tevens twee follow-up metingen. De mixed model analyse toont aan dat de gemiddelde pijnintensiteit en gerapporteerde productiviteit over de tijd afneemt met een significante reductie na drie maanden gebruik van de interventie. De ervaren fysieke belasting blijft gelijk. Geconcludeerd wordt dat gebruik van de schouderbeschermer een significante vermindering van de pijnintensiteit na drie maanden gebruik en reductie van het ziekteverzuim als gevolg van schouderklachten geeft.
Lees het hele arikel [pdf]

Het NVVK conges ■ Maart 2009

Op het NVVK (Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde) conges op 18 en 19 maart 2009 te Papendal gaf Leo Elders een presentatie over de schouderbeschermer.
Download de presentatie [pdf]